پیروزی باستانی به یاری ارابه‌ها آنقدر مهم بود، که خاطره آن، در قالب موزاییک‌هایی برای همیشه جاودان شده است.

سومری‌های برای ساخت چرخ، از تنه درختان کهنسال استفاده می‌کردند. چرخ‌های اولیه قطور، سنگین، بی‌قواره، ناهموار و بزرگ بودند و به زحمت حرکت می‌کردند. آنها چون روکش فلزی نداشتند و روغن‌کاری هم نمی‌شدند، حین حرکت صداهای ناهنجاری می‌کردند و هر لحظه امکان داشت از محور جدا شوند.

بعد از مدتی ابتکارهایی صورت گرفت و سومری‌های یک سیستم روغن‌کاری خودکار درست کردند. آنها برای این کار در توپی چرخ، از چوپ درخت سپیدار استفاده کردند. از آنجا که این چوب، روغنی است، موقع حرکت چرخ به دور محور، روغن از آن آزاد می‌شد. البته این قسمت به تدریج فرسوده می‌شد، اما خوبی‌اش این بود که در این هنگام با تعویض این توپی، چرخ درست می‌شد و نیازی به تعویض کل چرخ پیدا نمی‌شد.

همین چرخ‌های اولیه چوبی، زندگی بشر را تغییر دادند و آنها را از رنج حمل بار رهانیدند. انسان‌ها تا آن زمان یا خود بارها را حمل می‌کردند یا بر دوش چهارپایان می‌نهادند که در هر دو صورت خستگی انسان یا حویان، باعث می‌شد که بار نتواند به سرعت برای مسافت طولانی حمل شود. البته وسایل حمل به شکلی شبیه سورتمه هم مدتی مورد استفاده قرار گرفتند، اما آنها در راه‌های ناهموار عملا فایده‌ای نداشتند.

تحول بعدی در چرخ، ایجاد چرخ‌های پره‌دار بود،  این چرخ‌های شش پره داشتند و باریک‌تر و ظریف‌تر و سبک‌تر بودند. با کمک این چرخ‌های گردونه‌های دوچرخ بسیار سریعی ساخته شد که به سرعت در آسیا و اروپای آن زمان، همه‌گیر شد. با این گردونه‌های حتی می‌شد، شکار را تعقیب کرد.

ما از روی طومارهای مربوط به کاپادوکیه، از شکل آن چرخ‌ها مطلع هستیم.