تاریخچه ظهور چرخ و خودرو قسمت دوم

تاریخچه ظهور چرخ و خودرو قسمت اول
بهمن ۳۰, ۱۳۹۷

تاریخچه ظهور چرخ و خودرو قسمت دوم

براساس مدارک موجود، ناصرالدین شاه قاجار در سفرهایش به خارج از کشور با اتوموبیل آشنا شده بود ولی هیچگاه تمایلی به ورود آن به ایران از خود نشان نداد و ورود اولین خودروی سواری به ایران۱۵ سال بعد از اختراع آن در سال۱۹۰۰ به سفارش مظفرالدین شاه قاجار صورت پذیرفت. مظفرالدین شاه قاجار در نخستین سفر خود به اروپا دو دستگاه اتومبیل از نوع »رنو« خریداری کرد. (در برخی از اسناد اشاره شده که این دو دستگاه خودرو به مظفرالدین شاه قاجار هدیه شده بود.) این دو دستگاه اتومبیل ها که در ماه اوت۱۹۰۰ (مرداد ماه۱۲۷۹ هجری شمسی) به ایران رسید، نخستین خودروهایی بود که به ایران وارد شد. مستندترین مدرک در این ارتباط نقل قول »کوریلن« مهماندار فرانسوی مظفرالدین شاه قاجار در کتاب وی که ترجمه فارسی آن در همان زمان بنام »بدایع الوقایع« در ایران منتشر شد بدینگونه آمده است:
در ماه اوت۱۹۰۰ در مراجعت اعلیحضرت از جنگل بولونی، دو دستگاه اتومبیل که برای بردن به تهران سفارش داده بودند جلوی عمارت برای معاینه اعلیحضرت حاضر بودند. در هرکدام آنها دو نفر از پیشخدمت های مخصوص حاضر بودند. به امر مبارک مکانیسین ها اتومبیل را به راه انداخته، بعضی حرکات را امتحاناً در حضور اعلیحضرت بجا آوردند و پس از انجام امتحان، سوارها وملتزمین رکاب جابجا شده اتومبیل ها آهسته پهلوی کالسکه همایونی آمدند تا سلطان از نزدیک نیز درست آنها را معاینه کند. چون اتومبیل ها از هر حیث مطابق میل بودند و هیچ نوع عیب و نقصی در آنها مشاهده نشد، حکم اعلی به حمل آنها صادر شد و کالسکه همایونی بطرف عمارت سوورن به راه افتاد.
از دو اتومبیل رنو که بوسیله راننده های فرانسوی به تهران انتقال داده شد، یکی در راه تهران انزلی دچار نقص فنی شد و از حرکت بازماند و دیگری به تهران رسید. اتومبیل در راه مانده در زیر برف و باران و آفتاب به آهن
قراضه ای مبدل شد و هیچ تلاشی برای انتقال آنها به تهران صورت نگرفت. سالها بعد جهانگردان اروپایی که به تهران سفر می کردند در خاطراتشان به این اتومبیل قراضه اشاره می کردند.به دلیل اینکه کوچه و خیابان های تهران آن روز برای حرکت اتومبیل مناسب نبود این خودرو قادر به حرکت در شهر نبود و فقط اغلب روزها در میدان مشق به دستور مظفرالدین شاه بوسیله راننده فرانسوی آن یعنی موسیو »وارنه« به حرکت درآمده و موجب حیرت و شادی مردم می شد.

گاهی اوقات نیز مظفرالدین شاه در خودرو نشسته و برای مردم دست تکان می داد. به هرحال این خودرو هرچه بود وسیله ای برای آشنایی ایرانیان با تکنولوژی جدید دنیای غرب به شمار می آمد. این خودرو در نهایت به محمدعلی شاه قاجار رسید و در سوء قصد نافرجامی که به جان او شد از بین رفت. شاید اشاره به چگونگی اولین حادثه و یا بهتر بگوییم ترور در خودرو در ایران خالی از لطف نباشد. در روز جمعه هشتم اسفند ماه۱۲۸۶ هجری شمسی هنگامی که خودروی محمدعلی شاه قاجار در خیابان باغ وحش (اکباتان امروزی) در حرکت بود توسط چند بمب دستی مورد حمله قرار گرفت.
گفته شده است؛ محمدعلی شاه قاجار قبل از سوار شدن به خودروی خود بعلت عطسه کردن، صبر آمدن، صرف نظر کرده بود و با کالسکه در عقب خودرو حرکت می کرد. و بدین ترتیب از این سوء قصد جان سالم بدر برد ولی خودرو منهدم شد.
شرح اولین حادثه اتومبیل که در ایران منجر به فوت شد بسیار غم انگیز است در نخستین تصادف اتومبیل، درویش خان استاد نامدار موسیقی با خودرویی که از خیابان عبور می کرد، مواجه شد و بر اثر جراحات وارده درگذشت.

تعمیر و روغنکاری
نخستین مکانیک اتومبیل در ایران، »موسیو وارونه« اولین راننده خودروی مظفرالدین شاه قاجار بود که حرفه خود را به میرزا تقی نام آموزش داد.
آما قدیمی ترین خودروهای بجای مانده از گذشته که در موزه خودرو ایران نگهداری می شود یک دستگاه »موریس اکسفورد«، یک دستگاه »رولزرویس سیلورگوست« متعلق به احمدشاه قاجار و یک دستگاه اتومبیل فیات مدل سال۱۹۱۶ است.
روغن، گریس و روانکارهای مورد نیاز این خودرو از فرانسه وارد می شد و تا سالها پس از تاسیس شرکت ملی نفت ایران، کلیه روانکارهای مورد استفاده در ایران برای اتومبیل و ماشین های صنعتی وارداتی بود. نکته حائز اهمیت اینکه طی هزاران سال ایرانیان برای روانکاری از روغن دانه های گیاهی استفاده می کردند. البته برای چرخ و ابزارهای غیرماشینی، اما پس از ایجاد شرکت ملی نفت ایران، روانکارهای ایرانی به بازار آمد و۵۰ سال پیش نیز شرکت نفت پارس نخستین تولید کننده پخش خصوصی روانکارها در تولید روانکار برای اتومبیل و ماشین های سنگین، صنعتی و غیره نقش سازنده خود را آغاز کرد که همچنان ادامه دارد.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *